Kriminalomsorg i gammal tid

I bokverket KVINNHERAD 1 (1972, side 251) er det nokre groteske døme på «kriminalomsorg» rundt 1600 og framover i tid:

Anders i Mauranger vart dømt til døden og avretta i 1625 avdi han fekk barn med søsterdotter til kona, og jenta måtte og lata livet «…for hvilcken deres begangen Mizgjerninger de ere dømbt og henrettet under Sverdet».

Og Johannes frå Uskedalen hadde «bolieret med et qvindfolck som var hans nære slekt». Han vart dømd i 1617, men unnslapp avretting og gøymde seg i skogen.

Straffa vart utført av skarprettaren med hovudsete i Bergen, og på denne tida var det etter tur Adam Korts, August Høcker og Johan Heinrich Helmschlager. Sistnemnde kan du studera på nettet om du tåler ein trøkk. Han etterlet seg ei merittliste der ein stor del av dei avretta var unge mødre. Hans «tenester» fylgde også ei prisliste, så alt var i tråd med god rekneskapsskikk.

Mykje gjekk for seg på Nordnes i Bergen. Når han måtte ut i «distriktene», var det pålagt bønder langs reiseruta å gje han fri skyss. Ikkje så populært det, nei.

Johannes Guddal