Eg kjenner at kroppen min er utsliten, men eg er langt frå lei av livet. Tvert imot takkar eg Vårherre for kvar dag eg får stå opp og kle på meg, seier Karl Landro på Sæbøvik. Han går i sitt 96. år og bur framleis heime i huset han bygde for snart 70 år sidan – og greier seg stort sett åleine. Berre om kvelden treng han litt hjelp av folk frå Halsnøytunet; dei kjem og trekkjer av han sokkane. Det er vanskeleg å bøya seg når kroppen stivnar til.

På Rogdo reiste dei ikkje vekk korkje når dei skulle føda eller døy. Alt skjedde i heimen, både når det kom nye born til verda og når folk låg på sitt siste. På den måten fekk vi eit mykje nærare forhold til livet og døden enn i dag. No er begge delar så godt som ute av heimane; borna blir for det meste fødde på eit sjukehus og der sluttar òg livet for mange, seier Valborg Vikane på garden Ølvestveit. 92-åringen har budd her på nordsida av Åkerfjorden i heile 65 år – og held framleis på hardingdialekten sin.

Bernt Kaldestad (fødd 1922) ønskjer å bu i heimen sin livet ut. Å flytta til ein annan stad vil han absolutt ikkje, i alle fall ikkje så lenge han er så sprek som no. Dessutan vil han ikkje høyra snakk om at han er ein gammal mann.

Føreordet til Godt vaksen.

Vi publiserer tekstane frå boka Godt vaksen (2015) her på Skimtvis framover.

Alle anekdotane om den folkekjære legen dokter Haugen er no publiserte på Skimtvis.no.

Med dei svært så travle arbeidsdagane dokter Haugen hadde, veit vi at det var lite tid til å ta seg fri. Difor er det nesten overraskande på mange at han tok seg tid til å ha sommarferie. Men det gjorde han. Då samarbeidde han blant anna med Konrad Lunde ved sjukehuset på Valen, og det er fleire eksempel på kortfatta brevvekslingar mellom dei to om dette. «Jeg ferierer, du vikarierer» pluss aktuelle datoar, er ein variant av dette.

I tida då Haugen verka som distriktslækjar, var det vanleg at dei aller fleste gutar måtte gjennomføra militærteneste i 20-årsalderen. Nokre av dei ønskte å sleppa unna dette året i «Kongens klede», av ulike grunnar. Men alle grunnane var ikkje like gode.

Det går mange historier om at Haugen ikkje gjorde skilnad på folk. Av han vart alle behandla likt, uavhengig av stand, ja, nokre historier tyder endåtil på at han ytte litt ekstra for dei som trong det mest.  Han var ikkje alltid nøye med betaling frå dei som hadde minst.

Fram til 1960 budde Anna Nordøen saman med son sin, Ansgar, på nordøyo utanfor Vikane i Ølve. Etter det budde Anna åleine på øya. Sonen vart sjuk i 1956. Haugen kom, og diagnosen vart stilt. Guten hadde fått MS og kunne ikkje verta frisk.

Nordøya er ei lita øy like utanfor Vikane i Ølve. Naboøya heiter Terøya. Den siste som budde på Nordøya var ei gammal kone; Anna Nordøen (nordøy-Anno). Siste tida fram til ho døydde 86 år gammal i 1967, var ho den einaste som budde på denne vesle øya. Når ho skulle handla, rodde ho enten til Vikane eller til Nymark.

Ein kar som jobba ved eit av båtbyggjarverfta på nordsida, var uheldig og hogg seg stygt i leggen. Haugen vart bodsendt, og han kom over fjorden så fort det let seg gjera.

Alf Netland frå Hatlestrand hadde båt, og denne var han ofte til Rosendal med i forskjellige ærend. Han kjende såleis Haugen godt. Det vert fortalt at ein gong var han så sterkt forkjøla, og då han likevel var i Rosendal, tok han turen innom dokterkontoret.

Johanna Kalstad hugsar ein gong ho var på dokterkontoret i Rosendal med dotter si for å få henne vaksinert. Det var spedbarnskontroll, og mange andre var der i same ærend. Ungane skreik og skreik, og det var eit skikkeleg hylekor på venterommet etter kvart som dei nyvaksinerte kom ut og hadde fått sprøyta si.

Haugen var nitidig og nøye i det som var av kontorarbeid, vert det fortalt av dei som hadde med han å gjera på dette området. Kvar månad leverte han «rekneskap» til trygdekontoret slik at han kunne få utbetalt det han hadde rett på. Månadsoversiktene var ført for hand, og summeringane var gjort på gamlemåten utan tekniske hjelpemiddel på den tida.

Kåre K. Haugen går rundt med eit varig minne etter behandling hjå oldefaren sin. Eller skal vi heller seia at det er eit varig mein?

Som barn var Gudrun Røssland Enæs ofte plaga med inngrodd nagl på stortåa. Dette resulterte i ein del turar til dokter Haugen, og han fiksa det ofte med å ta bort nagla.

Det var lytt mellom dokterkontoret i Rosendal og venteværelset, etter som det ikkje var lydtette dører den gongen. Dermed vart dei som sat og venta ein gong vitne til ein pasient som klaga seg mykje for vond rygg. Han meinte tydelegvis sjølv at det einaste som hjelpte var ei sjukemelding.

Oldebarnet Kåre Haugen, son til Kjell og Elin Valland, hadde ansvar for plenslåtten i doktergarden fleire somrar då han var gutunge. Det var ingen tilfeldigheter, og det var skriftleg korrespondanse om arbeidsforholdet. Breva er skrivne med sirleg handskrift, og med fyllepenn.

I 1953 vart bestefar til Lars Næs, som budde i Mauranger, svært dårleg. Haugen forstod tydelegvis alvoret med ein gang. Han kom ikkje sjølv, men rekvirerte fly til Bergen.