Det er med vemod eg må skriva ein slags nekrolog over ein stad, som er lagt i stabilt sideleie. Tysdag morgon kunne me, med stor sorg, konstatera at nabobygda var den politiske døden nær.

Du blei fødd rundt 1963, og sleit med enorme vekstsmerter i ungdommen. Den mektige bygda nord i kommunen, gjorde alt ho kunne for at du ikkje skulle få gode vekstvilkår. Men du tok føre deg, og ønskte å bli den største og sterkaste.

På måndag var hevnens time komen. Folk frå dei ytterste nes til innerste krokar fann fram kulepennen og kryssa av for lokale heltar. No får gode krefter stella godt med deg, og prøva å halda deg i live dei neste fire åra. Til den tid har kanskje Arne på Bokhandelen lagt ut kulepennar på tilbod.

Lars Jostein
18.09.15.

Denne fredagen stikk eg fingrane inn i eit vepsebol, eller eldreomsorg som det heiter i Kvinnherad.

Alle seier dei vil satsa på eldreomsorg, særleg modige menn frå «Perlo» lengst sør i kommunen. Men dei har ingen sjanse mot partiet som er uglesedd av dei andre i den opprinnelege storkoalisjonen. Dei vil rett og slett satsa på dei eldre, skriv dei med store bokstavar i ein annonse i lokalavisa.

No kan ingen trettiåring kjenna seg trygg for arbeidsplassen sin lenger. Du skal sjå at det sit ein åttiåring i luka neste gong du kjem på helsesenteret og treng lækjarhjelp.

Lars Jostein
14.08.15

Denne fredagen vil eg skriva eit minneord over samlarane blant oss.

Den digitale framtida kastar mørke skuggar over oss samlarane. No er nok kona glad for at mine 3000 tippeblad ikkje blir til 5000. Verre er det for dei seriøse frimerke- og myntsamlarane. Dei har ikkje mange nyutgjevingar i vente. Pengar og frimerke er snart ein saga blott.

Og så er det dei gode, gamle platene då. Dei som var raude, gule, blå og grøne, og hadde eit kunstferdig cover. I den tida kunne ein invitera ei jente på hybelen for å visa henne platesamlinga si. Kanskje lura ein romantisk melodi på spelaren og ha skumle hensikter.

Det blir ikkje same stasen å invitera henne inn for å sjå den eksterne harddisken og skryta av at ein har streama fem gigabyte med musikk.

Lars Jostein

Jul i juli bør vera ei passande overskrift i dag.

Det er ikkje lett å skjøna kva årstid me er i. Rett nok er det lysare enn vintersdagen, men temperaturen gjer at Kvinnherad Energi sopar inn pengar, som om det skulle vera ved juletider. Sjølv handelsstanden er komen i tvil om årstida.

Her om dagen kjøpte eg ein pakke med toalettpapir av mjukaste sorten. I forbindelse med eit nødvendig ærend på toalettet, drog eg ut ei god strimle av det nyinnkjøpte produktet. Stor var overraskinga då eg blei ønskt God Jul med raude bokstavar.

Kona har forlangt at eg legg bort resten av opplaget. Ho likar ikkje julehelsingar i juli. Så no ligg rullane med den glade bodskapen godt gøymt i kjellaren. Dei får venta til dei har fått endå nokre månader på baken.

Lars Jostein

Denne fredagen kjem nok ein sur kommentar frå ein gammal gretten gubbe. Og det er dei moderne medieaktørane som skal få det, nok ein gong.

Tidlegare var det «standupopplesaren» som fekk sitt. Men no har ein drege det endå lengre. Ein veit ikkje lenger om det er eit musikkprogram eller nyhende ein får presentert. Starten på sendingane er som skreddarsydde for rapparen «Onkel P».

For å halda tritt med utviklinga, kjem nok nyhendeopplesaren dansande inn til musikken om ikkje så lenge. Då får me kryssa fingrar for at ikkje «Blomster-Finn» blir å finna i nyhenderedaksjonen!

Lars Jostein

Førre fredag var det mykje snakk om kvinnfolk, til dels av det brutale slaget. I den samanheng har eg lurt på kvifor dei fleste uvêr er kalla opp etter jenter.
Vi som har vore gifte ei stund, kan ha våre mistankar. Men me kan motvillige vedgå at denne bruken av kvinnenavn kan vera litt urettferdig. Kan me ikkje heller få navnet deira på godvêrsperiodar?
Hadde det ikkje vore stas dersom Gislefoss’en stod i fjernsynet med solskinsmil og knappane på dressjakka i høgtrykk, og la ut om godvêrsperioden «Elise». Med sin godlynde pondus kunne han til dømes seia; «…ho kjem varm og mjuk og omfavnar oss med sol og varme i to heile veker».
Det hadde vore jenta si det!

Lars Jostein

Denne fredagen er det på høg tid å snakka litt om kvinnfolk.

Eg trur at eg har nokonlunde kontroll på oppgåvene kåno har planlagt for meg den næraste tida. Men i januar fekk eg besøk av eit anna kvinnemenneske. Ho stelde seg slik at eg ikkje blir gjerandslaus dei neste månadene.

«Nina» heitte ho, og kom våt og vill utan at ho var invitert. Ho tok føre seg av skogens rettar som ein russisk charterturist, heldt på til ho var mett, og så fór ho utan å ta oppvasken.

No gler eg meg berre til vinteren kjem. Då skal me setja oss i ovnskroken og varma oss på «restematen» ho etterlet seg.

Lars Jostein
19.06.15.

Fredagkommentaren denne veka kom til i ei gjerandslaus stund under ein parasoll i 28 varmegrader.

Det er snart ikkje att eit einaste område der me gammaldagse handymennene kan praktisera kunstene våre. Moderne innretningar gjer at sjølv den største «treneve» klarar seg sjølv. Hitt året måtte eg assistera hjelpelause «jomfruer» og klønete kontoristar når dei skulle få parasollane sine til å stå imot ein liflig Middelhavsbris.

Men trur de ikkje at det no var montert ein innretning der det berre var å setja parasollstanga ned i eit røyr i sanden. Der låg eg og kjende meg gjerandslaus og nyttelaus. Godt er det då å vita at ein har ei kone som har planar for både det eine og hitt når ein kjem heim frå dette slaraffenlivet.

Lars Jostein
29.05.15.

Middelhavets bølgjer ventar om ikkje så lenge. Difor er det greit å mimra litt på ein fredag:

Å liggja på ei solseng i «Syden» bør kvalifisera til ei halvårseining i sosialantropologi. Ulike språk og varierande framferd utvidar bestemt horisonten vår.

I ei veke hadde me vore omringa av russarar. Dei skravla høglytt seg imellom utan at me skjøna orda, men faktene gav inntrykk av at det var alvorlege ting dei hadde føre seg.

Så ein dag var dei borte. I staden strøymde ei «busslast» med trøndarar inn på stranda. Etter at dei hadde nytta tida vel i strandbaren ein times tid, var det stort sett det same om det var dei eller russarane som heldt oss med selskap. For ein ustudert vestlending er russisk eller trøndersk med ein i promille stort sett det same, så me fortsette med boka vår som om ingnting hadde hendt.
Denne gongen har me for sikkerhets skuld teke med oss to av arten (trøndarar, altså), slik at me kan få beskjed dersom nokon frå landsdelen deira snakkar stygt om Brann!

Lars Jostein
17.04.15.

Denne gongen har eg tenkt å lufta eit vanleg, men likevel forunderleg fenomen. Høyr berre her:
Nokre av oss, ja, det er stort sett dei same heile tida, klarer aldri å vera presise når dei skal møta nokon stad, enten det gjeld private samkome eller møte i eit eller anna lag. Du veit at dei kjem, men klokka blir alltid fem eller 10 minuttar etter avtalt tid.

Det er då eg lurer. Dei hadde mest sannsynleg også sagt ja til å koma dersom innbydinga eller innkallinga til møtet hadde vore ein time tidlegare. Då er spørsmålet, som kan vera verd i nærleiken av tusen kroner: Kva i all verda har dei det så travelt med denne timen, der dei likevel kunne vore tilstades, som gjer at dei ikkje klarer å møta presis ein time seinare?

Lars Jostein
13.04.15.

Det må vera lov å irritera seg over eitt og anna, sjølv på ein fredag. Her i Rørvikjå har me alltid vore i fremste rekkje når det gjeld sømeleg framferd. Og no nærmar eg meg poenget. 

Det er nyhendeformidlarane på fjernsynet eg har «ei høne å plukka med». Dei har lagt seg til den uvanen å stå når dei kjem inn i stova vår med nyhenda sine. Ja, dei fer til og med og travar rundt på studiogolvet med eit papir i neven. Hadde nokon oppført seg slik i ein møblert heim vest for Kaldestad hadde dei fått beskjed om å setja seg ned øyeblikkeleg. 

Ikkje er det berre uhøveleg framferd. Det tek fokuset bort frå bodskapen dei skal formidla. Me kan gå glipp av at Putin annekterer nok eit land,eller at Brann tilfeldigvis skulle vinna ein treningskamp i fotball, medan me er opptekne av å studera leggene til Lisbeth Skei eller buksepressen til Arill Riise.

Lars Jostein
20.03.15

No er neste tur til Middelhavet bestilt. Det er berre å finna ein sikker måte å bli vekt på: Når me skal ut og reisa, likar me å ha fleire vekkingsalternativ. I fjor sa den gamle og trufaste vekkeklokka takk for seg.

– Eg vil ikkje ha ei slik digital ei, sa eg. Me klarar aldri å programmera henne.
Som sagt, så gjort. Det nye mekaniske uret kom på nattbordet. No skulle vekking aldri bli nødvendig! Urverket bråka som ein trommeslagar på 60-talet. Resultatet var at søvnen aldri kom. Det var aldri fare for å forsova seg.

– Me kjøper ei digital ei, slik at du ikkje blir forstyrra, sa kona.

Problemet er berre at nokre luringar har putta ei mengd med funksjonar utanom vekking på dette "vidunderet", og dei som skriv brukarrettleiinga lever på ein annan planet enn oss. Men ho gjer faktisk jobben sin denne også, og vel så det. No ligg eg vaken heile natta og ventar på om alarmen verkeleg kjem på det tidspunktet me trur han er innstilt på.

Lars Jostein
på fredag den 13.

Når fredagsspaltisten i lokalavisa let seg inspirera av ein nyss utkomen film og bevegar seg inn på soveromet, så kan vel skuggen hans her på Skimtvis gjera det same. Her er bakgrunnen for det: 

Hi natta vakna eg med hosterier og skjelvande kropp. Eg måtte nærast halda meg fast i senga for ikkje å detta på golvet. Eg venta ei visss form for medkjensle i denne situasjonen. Men då termometeret kom fram ein gong på morgonkvisten var det inga trøyst å få. 39 grader er då ikkje mykje for ein vaksen mann, var kommentaren frå ho som føretok avlesinga!

Tenk deg, når desse småjevlane skal varma opp ein vaksen kropp nærare to grader, og det med ein BMI på opp mot 30, prøvde eg meg med skodespelarmine: – Då er det ikkje nett svakstraum dei nyttar seg av.

Eg er ikkje sikker på om det kom nokre trøystande ord frå «hjelpepleiaren», medan eg såg ho forsvinna ut døra.

Lars Jostein
20. februar 2015

Fredagskommentaren i dag er eit gammalt produkt. Ein skal vera forsiktig med politiske kommentarar her på Skimtvis, men i denne kommentaren kan eg skulda litt på at ende-rimet må klaffa:

I nærare 20 år sykla eg til jobben på SØRAL. På slike turar gjer ein seg mange slags tankar. I ein periode blei eg forbikjørt av ein ungdom i ein skinande BMW. Det var ein doning eg berre kunne drøyma om på det tidspunktet i livet mitt. Kanskje var eg fordomsfull, eller litt misunneleg når dette gav meg inspirasjon til følgjande limerick:

Han var klar før eg hadde skifta til arbeidstøy.
Ein ungdom på knapt 23
Fer forbi i sin grå BMW
Klagar staten tek alt
Knapt til grauten har salt
Derfor stemmer han på FrP.

Lars Jostein
6. februar 2015.

Det er fredag og tid for refleksjonar. Eg er stort sett ein tolmodig mann. Men det er visse situasjonar i livet som set tolmodet mitt på prøve. Ein av dei er det eg her kallar «trappesnakk».

Slik fortonar problemet seg:

Me har site i triveleg selskap i timevis, og preika om laust og fast. Brann sin elendige fjorårssesong er det berre eg som har prøvd å bringa på banen. Emnet blir kvikt avvist med ei uvesentleg hending frå nabobygda. Så er det tid å gå heim, selskapet seier farvel, og får på seg yttertøyet. Det er då det skjer. 

Vel ute på trappa er det full stopp. Det dukkar plutseleg opp fleire emne som ikkje har vore gjennomdiskuterte tidlegare i selskapet. Eg går kvilelaus omkring enten eg er vert eller gjest. Til slutt kjem eg på det forløysande ordet.

– Eg trur ovnen held på å slokna.

Lars Jostein
30. januar 2015.

Eg har kjekke born, grei og snill kone og annan omgangskrins rundt meg. Me møtest både i kvardag og fest. Ja, me møtest til dei mest utrulege tider. Og no er eg snart ved poenget.

Mest alle dei eg har nemnt ovanfor lir av same «sjukdommen». Dei er nemleg ikkje interesserte i fotball! Dette kan føra til dei forunderlegaste situasjonar i heimen vår. Her har eg ofte gått med magasug og småskjelving i dagevis, og venta på at klokka skulle bli 18.00 på søndagane. Så plutseleg ringjer det på døra, og inn kjem ein eller annan av desse eg før har nemnt. Dei lest som ingenting, eller så er dei heilt desorienterte. Stikk nasa innom fjernsynsstova og spør. Er det fotballkamp?

Fotballkamp, for søren! Det er ikkje berre ein fotballkamp. Her har eg lada opp, prøvd å få kvilepulsen ned i 100, og så kjem spørsmålet som får han opp att i 120. Det er Brann som spelar, seier eg. Laget med stor L. Dei forstår ikkje problemstillinga, ruslar inn til kaffibordet som om ingenting hender.

Eg må innrømma at det er med ein viss motvilje eg beundrar denne ignoransen for eit av dei viktigaste tinga i livet.

Lars Jostein
28.01.15.

Kva i all verda skal vi vanlege menneske gjera på i framtida. Dei klokaste (datanerdane) av oss brukar all si tid til å finna på ting som gjer at vi andre ikkje skal bruka tida vår på å utføra praktiske trivielle ting. Heretter skal vi berre kasta bort time etter time for å finna ut korleis ein elektronisk duppeditt fungerer, slik at vi skal sleppa å utføra dei praktiske oppgåvene vi i generasjonar har funne meire eller mindre meiningsfulle.

Kva skal vi bruka hjernen vår til, når vi har brukt all vår energi til å setja oss inn i brukarrettleiingar til meir eller mindre unyttige dingsar. Eg les til dømes her om dagen at Wolkswagen no skal ha skiltgjenkjenning på displayet på dashbordet. Vi kan snart berre sitja og «sløva» i bilen, og ikkje eingong følgja med på det som går føre seg rundt oss.

Kunne ikkje desse kloke hovuda brukt fantasien sin til forbetringar som kjem dei vanskelegstilte i verda til gode? Kanskje den oppgåva blir for komplisert. Lat i alle fall oss vanlege folk få halda fram med å utføra praktiske oppgåver i kvardagen. Korleis skal vi elles klara oss når elektronikken sviktar?

Lars Jostein
22.01.15.

Fredagskommentaren denne veka kan tolkast slik at alt var betre før i tida, noko som sikkert òg kan seiast om opphavsmannen:

Saka er nemleg den at opp til fleire gonger i veka kjem eg i ein situasjon som gjer meg brydd. Og det er ikkje i dei situasjonane der kona meiner eg burde halda ein «lågare profil». Nei, det er kvar gong eg må ta fram mobiltelefonen min problemet dukkar opp. Og då snakkar eg om telefon, ikkje multiverktøyet som er allemannseige i dag.

Me er ein eksklusiv klubb, stort sett beståande av godt vaksne menn, som tviheld på at mobilen skal brukast til samtale og SMS. Me hoppar bukk over alt frå Iphone 1 til Iphone 6. No går eg berre og ventar på at den gamle slitaren skal få veteranstatus. Mange køyrer rundt i veteranbil med nasen i sky, og er krye av doningen sin. Om nokre år kan også eg med stolthet fortelja, når nokon spør meg kva mobil eg brukar, at jo, det er ein Nokia 1200, 2007-modell. Den har eit batteri som varer i ei veke, og alle deler er originale.

Lars Jostein
16.01.15.

Fredagskommentaren denne veka tek føre seg eit velkjent fenomen:

I ei årrekkje har kona og eg møtt førstnemnde sine kvinnelege søskenbarn til ei triveleg førjulshelg med handel og kulturopplevingar i Bergen. Dei har også med partnarane sine, og me mannfolka prøver å finna meir kulinariske aktivitetar enn damene på dagtid. 

Sist førjulshelg – etter inntak av ei dryg skei med anna enn Møllers tran – fekk ei av damene det for seg at det kunne bli vel mykje handling. Det enda med ein samstemmig lovnad om å kjøpa berre ti klesplagg kvar det neste året. Det høyrdest enkelt ut ein laurdagskveld i godt lag, men no ryktast det på sosiale mediar at målet berre blir ein fjern draum. 

Uimotståelege tilbod frå sleske manufakturseljarar blir for freistande for den som ønskjer å ta seg godt ut. No føreslår eg at me mannfolk vel ein kompetent representant blant oss og riggar til eit skrifterom ved neste møte. Så kan dei som har dårleg samvit koma i all løynd og vedkjenna syndene sine.

Eg er redd det blir hardkjør for skriftefaderen.

Lars Jostein
13. januar 2015