Solveig Heimvik (93) flytta seinhaustes 2014 til kommunalt husvære i Kvadraten, og seier ho i dag bur ideelt til. At ho har medverka til at folketalet på Utåker har minka, tenkjer ho ikkje så mykje på.

– Det var ein trist og vemodig dag då eg flytta, seier Solveig ettertenksamt. Men eg hadde god hjelp og det gjekk fort for seg. Ho kjenner enno på lengselen etter huset sitt og hagen med alle blomane, og viser oss eit vakkert bilete på veggen som fortel kva ho snakkar om. Er det løye at eg lengtar tilbake, spør ho?

– Då eg var yngre var døden noko fjernt og uverkeleg. Eg kunne lese om andre unge, som døydde i ulykker eller av sjukdommar, men sjølv var eg udødeleg. Eg skulle leve til eg i alle fall vart 90. Eg skulle flytte til Oslo å få meg mann og tre barn. Eg skulle bu i eit stort kvitt hus med hage, og etter kvart lære meg å like hagearbeid.

Eg kjenner at kroppen min er utsliten, men eg er langt frå lei av livet. Tvert imot takkar eg Vårherre for kvar dag eg får stå opp og kle på meg, seier Karl Landro på Sæbøvik. Han går i sitt 96. år og bur framleis heime i huset han bygde for snart 70 år sidan – og greier seg stort sett åleine. Berre om kvelden treng han litt hjelp av folk frå Halsnøytunet; dei kjem og trekkjer av han sokkane. Det er vanskeleg å bøya seg når kroppen stivnar til.

På Rogdo reiste dei ikkje vekk korkje når dei skulle føda eller døy. Alt skjedde i heimen, både når det kom nye born til verda og når folk låg på sitt siste. På den måten fekk vi eit mykje nærare forhold til livet og døden enn i dag. No er begge delar så godt som ute av heimane; borna blir for det meste fødde på eit sjukehus og der sluttar òg livet for mange, seier Valborg Vikane på garden Ølvestveit. 92-åringen har budd her på nordsida av Åkerfjorden i heile 65 år – og held framleis på hardingdialekten sin.

Bernt Kaldestad (fødd 1922) ønskjer å bu i heimen sin livet ut. Å flytta til ein annan stad vil han absolutt ikkje, i alle fall ikkje så lenge han er så sprek som no. Dessutan vil han ikkje høyra snakk om at han er ein gammal mann.

Føreordet til Godt vaksen.